Sera Otomatik Kontrol Sistemleri
Seralarda sistemlerinde üretim teknikleri gittikçe güçleşen pazar ve talep şartları doğrultusunda ilerlemek zorundadır. Bunun için kas gücüne yardımcı olmak ve işleri hafifletmek ve hızlandırmak amacıyla otomatik kontrol ve bilgisayar sistemleri kullanılmaya başlanmıştır.
Otomatik Kontrol Nedir?
Basit bir örnekle açıklamak gerekirse.
Rezervuara ufak bir kap yardımıyla su doldurulabilir. Varsayalım ki 20 – 25 kez
doldurmadan sonra rezervuar dolu hale gelecektir. Rezervuar boşaldığında
kullanım için tekrar tekrar elle doldurmamız gerekmektedir.
Basit bir kontrol sistemi ile suyun seviyesi hakkında bilgi
alabilir ve suyu bir vana yardımıyla sürekli doldurabiliriz. Kontrol siteminden
gelen bilgi ile rezervuarın dolu olması durumunda ise vanayı kapatıp rezervuarı
kontrol altında tutabiliriz.
Bu basit şamandıra sistemi, otomatik kontrol için temel örneklerden biridir.
Burada önemli olan nokta:
Doldurma
için kas gücü kullanılmamaktadır (iş gücünden tasarruf).
Doldurma
insan dalgınlığı ile unutulmamakta, rezervuar her zaman aynı seviyede dolu
tutulmaktadır (hassasiyet).
·
Devamlı olarak çalışmada şamandıra ve
vananın yorulması, hata yapması söz konusu değildir (güvenilirlik).
Otomatik Kontrol Sistemleri Ne İşe Yarar?
Temel ilke olarak sürekli tekrarlanan, fiziksel olarak
tanımı kolay olan, rutin diye tabir edeceğimiz her türlü iş için otomatik
kontrol sistemlerine başvurabiliriz. Buradaki en sorunlu nokta karar sisteminin
devreye girmesidir. Basit ve gündelik bir örnekle açıklamak gerekirse,
yukarıdaki örnekten yola çıkacak olursak rezervuarın her zaman kullanıma hazır
olması sulaması yapılırken önceden belirlenmiş miktarda gübrenin devamlı olarak
aynı şekilde rezervuardan akan suya katılması için vanaların otomatik olarak
açılması tarım da sulama alanında kullanımına örnektir.
Uzman kararı gerektiren işlere örnekler:
Tarım ürününü sulamasında suya karışacak gübre miktarına, başlama zamanına ve
sulama miktarına karar verilmesi, seranın hangi sıcaklıklarda tutulması
gerektiğinin kararı, genel olarak sera otomatik kontrol sistemlerinden faydalanabileceğimiz
işlemler tekrar eden ve hassasiyet gerektiren işler olabilir.
Otomatik kontrol sistemlerinde teknolojik ilerlemelere paralel olarak
duyargalar, aktüatörler ve kontrol yazılımları geliştikçe tekrarlanan işlerin
yanı sıra gittikçe uzman kararına yaklaşan kararlar da verilebilmektedir. Yukarıdaki
örneklerden hareketle:
Donanımsal ve yazılımsal destek alınarak rezervuarın
otomatik olarak el değmeden boşaltılarak temizliğe boşaltılarak temizliğe
hazır hale getirilmesi, hatta temizliğinin bile yapılması mümkün kılınmaktadır.
Seranın gün boyu hangi sıcaklık değerlerinde
tutulacağının kararını verecek olan mühendise yardımcı olabilecek birçok
program yazılmaktadır. Bu programlarla mühendis daha çok parametre ile
oynayarak, kontrolü daha kolay sağlayabilmektedir.